Ο ΝΕΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4387/2016 ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤτΕ

Ο ΝΕΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4387/2016
ΚΑΙ
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤτΕ

Αθήνα 1.6.2016

Ο νέος ασφαλιστικός νόμος είναι πλέον γεγονός και ισχύει από τις 12.5.2016. Για την κατανόηση του νόμου, της φιλοσοφίας και των προσανατολισμών του, θα επιχειρήσουμε μια πολύ συνοπτική παρουσίαση βασικών σημείων του. Όλα όσα σημειώνουμε έχουν απόλυτη σημασία για το Σύστημα Ασφάλισης Προσωπικού της ΤτΕ, όχι γιατί αυτά αποτελούν υποχρεώσεις του Συστήματος, αλλά διότι επιβεβαιώνουν τις υποχρεώσεις της Διοίκησης και του προσωπικού της ΤτΕ, να το διαχειριστούμε αυτόνομα και με βάση: α) το Καταστατικό της ΤτΕ, β) τα Καταστατικά των πρώην Ταμείων που αποτελούν πλέον μέρος του Καταστατικού της ΤτΕ και γ) τις γενικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας. Παράλληλο θεσμικό πλαίσιο αποτελούν οι κανόνες του Ευρωσυστήματος και της Ε.Κ.Τ., μέσα στο οποίο λειτουργεί και η ΤτΕ για το προσωπικό της (εν ενεργεία υπαλλήλους και συνταξιούχους) καθώς αυτή και μόνο έχει αναλάβει, αυτοτελώς και έξω από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, την εγγύηση των υποχρεώσεών της έναντι του προσωπικού της. Μάλιστα, η πλήρης ενσωμάτωση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των πρώην Ταμείων (ασφαλισμένων) στον Ισολογισμό της ΤτΕ από 1.1.2011, «αποτελεί και το αναγκαίο συμβατικό τίμημα», μιας τέτοιας έννομης σχέσης και υποχρέωσης.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ

1.   Στο ΦΕΚ 85/12.5.2016, δημοσιεύθηκε ο νέος ασφαλιστικός νόμος (Ν.4387/2016) με τον οποίο δημιουργείται το Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας που περιλαμβάνει ως υποσυστήματα: α) το Εθνικό Σύστημα Υγείας για τις παροχές υγείας, β) το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις προνοιακές παροχές και γ) το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης για τις ασφαλιστικές παροχές.

2.   Η ευθύνη εξασφάλισης της βιωσιμότητας του παραπάνω Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας ανήκει στο Κράτος.

3.   Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης λειτουργεί, μέσω του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), με ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους που υπάγονται και μετέχουν σε αυτόν. Από 1.1.2017 ο Ε.Φ.Κ.Α. λειτουργεί ως Ν.Π.Δ.Δ. με σκοπό την κάλυψη των υπαγομένων σε αυτόν προσώπων για χορήγηση: α) μηνιαίας κύριας σύνταξης, β) παροχών ασθενείας σε χρήμα, γ) ειδικών προνοιακών επιδομάτων και δ) κάθε άλλης παροχής σε χρήμα ή υπηρεσιών για τις οποίες καθίσταται αρμόδιος ο παραπάνω φορέας. Οι φορείς, οι κλάδοι, οι τομείς και οι λογαριασμοί που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α. αναφέρονται ονομαστικά και συγκεκριμένα στον νέο νόμο. Όπως ήταν θεσμικά και νομικά αναμενόμενο, δεν περιλαμβάνεται στον Ε.Φ.Κ.Α. η ΤτΕ, η οποία δεν χρηματοδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για τους μισθούς και τις συντάξεις των υπαλλήλων της.

4.   Στα όργανα διοίκησης του συσταθέντος με τον νέο νόμο Εθνικού Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλειας (Ε.ΣΥ.Κ.Α.), συμβουλευτικού οργάνου για τη χάραξη των εθνικών πολιτικών στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, δεν μετέχει εκπρόσωπος της ΤτΕ, σε αντίθεση με το παρελθόν (Ε.Σ.Κ.Α.).

5.   Οι υπάλληλοι του Δημοσίου και οι στρατιωτικοί, με το άρθρο 4 του νέου νόμου, υπάγονται στον Ε.Φ.Κ.Α. και ακολουθούν για τις κύριες συντάξεις τους τα όσα αναφέρονται στα άρθρα 4 έως και 20 του νέου νόμου (υπαγωγή στον Ε.Φ.Κ.Α., ενιαίοι κανόνες ασφάλισης-παροχών, ειδικές μεταβατικές συνταξιοδοτικές διατάξεις, Εθνική Σύνταξη, Ανταποδοτική, ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης, αναπροσαρμογή συντάξεων και προστασία καταβαλλόμενων, διαδοχική ασφάλιση κ.ά).  

6.   Οι ρυθμίσεις των ως άνω άρθρων 4 έως και 20  έχουν εφαρμογή και στους λοιπούς φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., μαζί φυσικά με τα όσα ειδικά αναφέρονται στα άρθρα του νέου νόμου που αφορούν ξεχωριστά τον κάθε φορέα ή κλάδο (ιδιωτικός τομέας, ελεύθεροι επαγγελματίες κ.λ.π.).

7.   Εθνική και Ανταποδοτική σύνταξη. Η κύρια σύνταξη θα υπολογίζεται ως το άθροισμα των δύο παραπάνω τμημάτων, σύμφωνα με τα αντίστοιχα άρθρα του νέου νόμου μετά την έναρξη της ισχύος του, για όσους α. εξέρχονται της εργασίας τους και  β. είναι ήδη συνταξιούχοι μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων τους. Η Εθνική σύνταξη για την πρώτη εφαρμογή του νόμου ορίζεται σε 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης, αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 του νέου νόμου και χρηματοδοτείται απευθείας από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η Ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται βάσει α. των αποδοχών επί των οποίων κατεβλήθησαν εισφορές και β. του ποσοστού αναπλήρωσης σύμφωνα με τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης που θεσμοθετούνται με το άρθρο 8 του νέου νόμου.

8.   Η Ανταποδοτική σύνταξη προκύπτει με βάση τις συντάξιμες αποδοχές, οι οποίες αποτελούν το μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, καθ΄ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου. Ο μέσος όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής. Ως σύνολο μηνιαίων αποδοχών νοείται, το άθροισμα των πάσης φύσεως αποδοχών (τακτικές και έκτακτες αποδοχές, εκτός έδρας αποζημιώσεις, υπερωρίες, δώρα και επιδόματα) που έλαβε ο ασφαλισμένος καθ΄ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου και επί των οποίων έγιναν κρατήσεις.  

9.   Το Κράτος εγγυάται το σύνολο των ασφαλιστικών παροχών του νέου συστήματος καταργούμενων όλων των προηγούμενων διατάξεων σχετικά με την κρατική χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

10. Στο πλαίσιο των ενιαίων κανόνων ασφάλισης όλων των συμμετεχόντων στον Ε.Φ.Κ.Α., το ποσοστό εισφοράς του κλάδου σύνταξης ορίζεται σε 20% (6,67% του ασφαλισμένου και 13,33% του εργοδότου) με έναρξη ισχύος από τη δημοσίευση του νέου νόμου και από 1.1.2017 για το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Τυχόν υψηλότερα ή χαμηλότερα ποσοστά εισφοράς κατά την 1.1.2017, αναπροσαρμόζονται ετησίως ισόποσα και σταδιακά έτσι ώστε από 1.1.2020 το συνολικό ποσοστό εισφοράς να έχει διαμορφωθεί για όλους στο 20%. Ταυτόχρονα το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών που εφαρμόζεται και επί πολλαπλής μισθωτής απασχόλησης συνίσταται στο δεκαπλάσιο του εκάστοτε βασικού μισθού άγαμου άνω των 25 ετών (σήμερα 586,08Χ10 = 5.860,80 ευρώ).

11. Μέχρι 31.12.2018, αναστέλλεται για τους υπαγόμενους στον Ε.Φ.Κ.Α., η καταβολή κάθε ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης όσων είχαν ήδη καταστεί συνταξιούχοι μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου, κατά το μέρος που η καταβαλλόμενη ατομική κύρια σύνταξη υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ. Για την εφαρμογή του ανώτατου αυτού ορίου, λαμβάνονται υπόψη και συνυπολογίζονται τα καταβαλλόμενα ποσά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης και της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Α.Κ.Α.ΓΕ.).  όπως ισχύει σήμερα. Στην περίπτωση αθροίσματος συντάξεων το αντίστοιχο άθροισμα του καθαρού ποσού συντάξεων δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα παραπάνω και σε συνδυασμό με τις αναφορές για το ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης στο αρχικό προσχέδιο του νόμου, σε αυτό που αναρτήθηκε στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, σε αυτό που κατατέθηκε στη Βουλή και τα κείμενα της επιστημονικής επιτροπής και της εισηγητικής έκθεσης, το καθαρό καταβαλλόμενο ποσό μιας ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ. Το ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης δεν αποτελεί πλαφόν και από 1.1.2019, τυχόν μεγαλύτερα ποσά που προκύπτουν από την εφαρμογή των κανόνων του Ε.Φ.Κ.Α., θα αποδοθούν σε πέντε ετήσιες δόσεις.

12. Στο νέο νόμο προβλέπεται προσαύξηση της σύνταξης εκείνων των ασφαλισμένων που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά την 12.5.2016 και έχουν καταβάλει αυξημένες εισφορές έναντι εκείνων του πρώην ΙΚΑ - ΕΤΕΑΜ, το οποίο υπάγεται πλέον στον Ε.Φ.Κ.Α.. Η προσαύξηση γίνεται μέσω της αύξησης των συντελεστών αναπλήρωσης κατά 0,075% για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα (1%) επί πλέον εισφοράς.

13. Κατά τη διαδικασία χορήγησης ή επανυπολογισμού των συντάξεων, σε εφαρμογή των νέων διατάξεων του Ε.Φ.Κ.Α., καταργούνται οι διαχωρισμοί των συνταξιούχων σε πριν ή μετά το 1993 κ.ο.κ., καθώς και η εφαρμογή των τριών μνημονιακών νόμων 4024/2011, 4051/2012 και 4093/12. Επίσης η ενημέρωση του συστήματος γίνεται μέσω των επί μέρους οικείων πληροφοριακών συστημάτων. Μέχρι την 31.12.2018, όλες οι χορηγούμενες συντάξεις από τον Ε.Φ.Κ.Α., συνεχίζουν να καταβάλλονται όπως είχαν  διαμορφωθεί κατά την 31.12.2014, σύμφωνα με τις τότε ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις.

14. Με το πρόσθετο άρθρο 73^Α στον νέο νόμο, οι συνταξιούχοι του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (Ε.Τ.Α.Τ.), εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., με επανυπολογισμό των συντάξεών τους και χωρίς διατήρηση ποσού διαφοράς σε σχέση με τις προηγούμενα καταβαλλόμενες από το Ε.Τ.Α.Τ. συντάξεις. Χιλιάδες συνταξιούχων τραπεζοϋπαλλήλων, κυρίως Εμπορικής, Άλφα, Αττικής, υφίστανται άμεσες μειώσεις των συντάξεών τους.

15. Το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (Ε.Τ.Ε.Α.), μετονομάζεται σε Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.) αποτελούμενο από δύο κλάδους (κλάδος επικουρικής ασφάλισης και κλάδος εφάπαξ παροχών) οι οποίοι λειτουργούν με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια. Στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. οι συμμετέχοντες είναι καθορισμένοι και συγκεκριμένοι. ΄Οπως ήταν αναμενόμενο, δεν έχουν καμιά εμπλοκή με το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. το Μέρισμα (Επικουρική + Πρόγραμμα) των συνταξιούχων και το εφάπαξ των υπαλλήλων της ΤτΕ.

16. Με το άρθρο 92 του νέου νόμου, καθορίζονται οι όροι καταβολής του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Α.Σ.) στους χαμηλοσυνταξιούχους του Ε.Φ.Κ.Α. καθώς και τους αντίστοιχους του Συστήματος Ασφάλισης Προσωπικού της ΤτΕ.

17. Η παραπάνω σαφής αναφορά του Συστήματος Ασφάλισης Προσωπικού της ΤτΕ για την καταβολή του Ε.Κ.Α.Σ., ξεχωριστά από τους συνταξιούχους του Ε.Φ.Κ.Α., υποδηλοί με απόλυτο και ευκρινή τρόπο την μη εμπλοκή της ΤτΕ με τον Ε.Φ.Κ.Α. και τις συντάξεις που χορηγεί με την εγγύηση του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε αντίθεση με το Ε.Κ.Α.Σ. που ως προνοιακό επίδομα, αποτελεί τμήμα της κοινωνικής πολιτικής του Κράτους, το οποίο και καταβάλλει το συγκεκριμένο επίδομα σε όλους τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Συνάδελφοι,

Από την παραπάνω συνοπτική παρουσίαση του νέου ασφαλιστικού νόμου, προκύπτει αβίαστα ο σεβασμός της αυτονομίας του Συστήματος Ασφάλισης Προσωπικού ΤτΕ, ο οποίος επεδείχθη από τα αρμόδια όργανα κατά τη σχετική νομοθετική διαδικασία. Φυσικά η παραπάνω θετική εξέλιξη, δεν αναιρεί τις μεγάλες υποχρεώσεις των παραγόντων της ΤτΕ (Διοίκησης, στελεχών, Σ.Υ.Τ.Ε. και Σ.Σ.Τ.Ε.), να διαχειριστούμε υπεύθυνα και πάντα στο εσωτερικό της ΤτΕ τα νέα δεδομένα, για την ολοκλήρωση της τομής που ξεκίνησε από 1.1.2011.

Δεν κρύβουμε πως, σαν συλλογικότητα, οι «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ», αισθανόμαστε ιδιαίτερη ικανοποίηση για όσα επιτεύχθηκαν, αλλά και όσα αποσοβήθηκαν (ανάθεση δικαιωμάτων μας σε ασφαλιστικές), χάρη και στις επίμονες προσπάθειές μας. Αξίζει κανείς να δει τη σημερινή τύχη των συνταξιούχων του Ε.Τ.Α.Τ., και να αναλογισθεί ποιά θα ήταν η δική μας τύχη τα επόμενα χρόνια, αν υποκύπταμε στην πίεση να αναθέσουμε εκτός Τράπεζας σε ασφαλιστικές, την εγγύηση της εκπλήρωσης των συνταξιοδοτικών μας δικαιωμάτων.

Παραδίδοντας το υπόμνημα με τις υπογραφές των συναδέλφων στη Διοίκηση, θα επιμείνουμε στην άμεση συγκρότηση αντιπροσωπευτικής επιτροπής με Πρόεδρο κοινής αποδοχής, για την εξέταση του όλου ασφαλιστικού θέματος μέσα στην Τράπεζα, και την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων όλων των συνταξιούχων συναδέλφων, όπως αυτά εκτίθενται στο υπόμνημα και δικαιώνονται πλήρως και από τις τελευταίες εξελίξεις.

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς 
Η Ομάδα Συντονισμού 

Αναγνωστοπούλου Δήμητρα, Βαξεβανάκη Έλλη, Βαξεβανάκη Ιουλία, Γκότσης Δημήτρης, Γρατσίας Ηλίας, Δεληπέτρος Δημήτρης, Ευσταθίου Κώστας, Καραδήμα Ζωή, Καραφωτιά Φωφώ, Κουλούρης Γιώργος, Κουρκουτσάκη Τίνα, Κωνστανταράκη Εύα, Λεμπέσης Παναγιώτης, Μαγκλάρας Κώστας, Μανώλης Παύλος, Μελισσείδου Ελένη, Μοσχονησίου Βάσω, Μουτσάκη Μάρθα, Μπουλαλά Αγγελική, Νικολόπουλος Σωτήρης, Νικολοπούλου Βίκυ, Παπαγεωργάκης Μάρκος, Παπαμάργαρης Χάρης, Ραγιάς Νικόλαος, Ραϊμόνδος Νικόλαος, Ρούσσος Γιώργος, Στρίμπερης Θόδωρος, Χατούπη Μαρία, Χάρακα Παναγιώτα, Χρηστίδης Απόστολος.